Menu

Schrijf klare taal!

Klare taal overtuigt, geeft vertrouwen en is onmiddellijk begrijpelijk. Toch blijft de overheid nog te vaak hangen in oubollige, afstandelijke en formele taal, ook wel ‘ambtenarees’ genoemd. Als begrijpelijk taalgebruik niets dan voordelen heeft, waarom kiezen overheden er dan niet resoluut voor? We lijsten de vier obstakels op.

18-03-2021 -

1. Geen flauw idee hoe het anders moet

“Mevrouw Put, geeft u ook klaretaalopleidingen aan juristen? Want wij hebben nooit geleerd om te schrijven in klare taal,” vroeg een juriste mij aan de telefoon. Daarmee haalde deze dame meteen de voornaamste reden aan waarom beroepsmensen hun oude schrijfstijl niet inruilen voor een nieuwe, begrijpelijke schrijfstijl. Hogeropgeleiden beschikken over veel kennis, maar hebben nooit geleerd hoe ze die kennis moeten hertalen in een taal die begrijpelijk is voor de burger.

Die burger wil brieven en formulieren van overheden goed begrijpen. Zeker als zo een brief belangrijke informatie bevat die een impact heeft op zijn situatie: een belastingbrief, een subsidieaanvraag, het antwoord van de ombudsman, uitleg bij een administratieve geldboete, de procedure voor een stedenbouwkundige vergunning, enzovoort. Is die informatie moeilijk leesbaar, dan raakt de burger geïrriteerd, gefrustreerd en verward.

Kortom. Als u met niet-vakgenoten over uw vakdomein communiceert dan doet u dat best in klare taal, ook al is uw boodschap complex. Want als uw lezer uw informatie niet of onvoldoende begrijpt, dan is de kans groot dat hij niet doet wat u van hem verwacht. Of dat u aan de telefoon alles nóg een keer moet uitleggen. De vaardigheid om lezergericht en dus begrijpelijk te schrijven kunt u maar verwerven met gepaste opleidingen en veel oefenen.

2. Onbekend is onbemind

Verandering schrikt af. Sommige beroepsmensen houden daarom liever vast aan gewoontes en traditie. Zonder te weten waarover klare taal precies gaat, schermen ze graag met argumenten als ‘klare taal is kleutertaal’ of ‘klare taal leidt tot taalverarming.’ Door krampachtig vast te houden aan oude zekerheden zitten ze onbewust in een keurslijf.

In zijn boek ‘Writing for dollars, writing to please’, verwoordt de Amerikaanse jurist en plain language expert Joseph Kimble het zo: “Al meer dan een halve eeuw ontmaskeren we de mythes over klare taal. Maar ze blijven ons achtervolgen en ons voor de gek houden. Ze geven professionals altijd weer een excuus om vast te houden aan ambtenarees en advocatees.”

3. Alles bij het oude laten is gemakkelijker

“Het is onvoorstelbaar wat mensen soms te lezen krijgen”, zei Kortrijks burgemeester Vincent Van Quickenborne bij Heerlijk Helder Hautekiet op radio 1. Hij had het over een brief die zijn eigen stad Kortrijk verstuurd had aan een van haar inwoners. In datzelfde radioprogramma sloeg ook Vlaams minister-president Geert Bourgeois een mea culpa over het onbegrijpelijk regeerakkoord van de Vlaamse Regering.

Het is veel gemakkelijker om de zaken op hun beloop te laten en bestaande modellen te kopiëren, ook al blinkt dat soort ‘oude stijl-teksten’ niet uit in leesbaarheid. Bestuurders en ambtenaren kiezen nog te vaak voor de weg van de minste weerstand.

4. Klare taal is geen prioriteit

Een gemeentesecretaris verwoordde het zo: “Bestuurders moeten uitmaken of ze het budget besteden aan goede wegeninfrastructuur of aan communicatie.” Wat kort door de bocht misschien, maar de man heeft wel een punt. Wordt er in budgetten gesnoeid, dan vaak ten koste van communicatie.

Meer informatie? Check onze publicatie Klare taal.

Ook interessant

Communicatie & informatie

Communicatie als bindkracht

Eric Goubin

Bestel

Communicatie & informatie

Informatie beheren en archiveren: digitaliseren van analoge informatie

Bestel

Communicatie & informatie

Aanbod, dienstverlening en gebruikers van bibliotheken

Bestel

Communicatie & informatie

Informatie beheren en archiveren: selecteren en digitaal depot

Bestel

Communicatie & informatie

Informatie zoeken, gebruiken en beoordelen: informatievaardigheden en soorten informatiebronnen

Bestel

Communicatie & informatie

Fondsen werven is geen kinderspel

Jos Huypens

Bestel