Tieners in de kinderopvang zijn de +tienjarigen, kinderen tussen tien en twaalf jaar dus. Soms betrek je ook al negenjarigen. Maar het is toch vooral vanaf tien jaar dat je duidelijke veranderingen ziet bij kinderen en ze tot deze categorie rekent.
Het is ook belangrijk te weten dat deze tieners in een stroomversnelling van ontwikkeling komen en welke verdere ontwikkelingen hen nog te wachten staan, om zo de groep tieners in de opvang nog beter te begrijpen.
Inzetten op tieners vraagt de nodige interesse en kennis van deze kleinere, maar aanwezige doelgroep in de opvang. Samen met je team van kinderbegeleiders vraagt dit de bereidheid om te denken, te plannen en uit te proberen en zo je opvang uit te bouwen tot een plek waar tieners graag komen en er hun ding vinden.
In het Cahier Tieners vind je informatie over het tiener DNA in het algemeen: wie ze zijn, waar ze mee bezig zijn, hoe ze vrije tijd beleven, wat ze leuk vinden en welke wisselwerking er is met volwassenen. Maar je hebt er vooral ook veel tips om samen met je team aan de slag te gaan om een tieneraanbod uit te bouwen: een tienervisie ontwikkelen, doelen vastleggen, je werking screenen, mogelijke activiteiten plannen, de ruimte aanpassen én inspraak geven aan de tieners.
Tieners moeten zich betrokken voelen. Tegelijkertijd moet je ze uitdagen en aanspreken op hun capaciteiten. Dit heeft gevolgen voor de keuze van de participatiemethodieken. Deze moeten voldoende gevarieerd zijn, zodat je er zoveel mogelijk verschillende tieners mee bereikt.
Je kan op twee manieren participatie organiseren, formeel en informeel:
- Informele participatie is niet georganiseerd, kent geen vaste structuur en is niet op voorhand vastgelegd. Dit is een makkelijk systeem bij kleinere groepen. Informele participatie is vooral veel praten. Op die manier krijg je zicht op wat de tieners denken en voelen. Je krijgt met andere woorden zicht op de keuze van tieners en je krijgt advies. Zorg er zeker voor dat je alles wat de tieners informeel aangeven en in vraag stellen registreert en bijhoudt, anders gaat je informatie verloren.
- Formele participatie is georganiseerde participatie. Er zijn duidelijke regels, afspraken en procedures. Denk bijvoorbeeld aan de gemeenteraadsverkiezingen, de leerlingenraad of de teamvergaderingen in de opvang. Je kiest bij een grotere groep eerder voor dit systeem, omdat dit beter te organiseren valt en de kans groter is dat iedereen aan de beurt komt. Hiervoor bestaan allerlei speelse methodieken.
De praktijk: Kinderkrant, groepsopvang gemeente Lubbeek – initiatief buitenschoolse kinderopvang Lubbeek
De kinderen van het vijfde en het zesde leerjaar kregen de mogelijkheid een krantje te maken. Ze konden verschillende functies invullen. Er waren journalisten, een fotograaf en een redacteur. Samen met de redacteur werd er beslist wie de journalisten zouden interviewen. Ze gingen samen op pad om deze interviews af te nemen. De verantwoordelijke van het kinderdagverblijf uit hetzelfde gebouw, enkele kinderen en kinderbegeleiders werden allemaal geïnterviewd. Kinderen werden gevraagd naar spelletjes die ze gespeeld hadden, naar wat ze leuk vinden in de opvang, wat er moet veranderen, naar wat ze tijdens de vakantie nog deden. De kinderbegeleiders kregen vragen over waarom ze hun werk graag doen, wat er soms moeilijk is maar ook of ze huisdieren hebben, etc. Er werden foto’s gemaakt van de mensen en de omgeving. Nadien werd alles digitaal verwerkt, keek de redacteur dit na en werd het krantje, dat uit een tweetal pagina’s bestond, afgedrukt en uitgedeeld.
