Principes
De principes van feedback geven, zoals in het boek ‘Feedback geven in de klas’ (uitgeverij Politeia), blijven nog steeds dezelfde wanneer digitale feedback wordt gegeven. Twee kaders lichten we nog even toe:
1. Feed up, feedback en feed forward
Wanneer leerlingen weten welke doelen er moeten worden bereikt tegen het einde van een les, een hoofdstuk, een semester, brengt dat een zekere rust mee om de omvang te zien waar ze voor staan. Om niet te overweldigend over te komen, is het goed om grote doelstellingen te versnipperen in kleintjes zodat ze behapbaar zijn voor leerlingen. Dit is de feed up die we als eerste stap schetsen, best op maat van de leerlingen, niet in onderwijsvakjargon.
Feedback is wat we meestal geven. We kijken terug op de prestaties die de leerling leverde, en koppelen hieraan successen en werkpunten aan. Dit kan gaan over een taak of een project, maar ook over het proces dat de leerling heeft gelopen in de ontwikkeling van het eindresultaat. Daarnaast kan het ook gaan over de zelfregulerende vaardigheden die de leerling aan het ontwikkelen is (bijvoorbeeld wanneer we zien dat de leerling gefocust en planmatig tewerk ging, we een duidelijke opbouw zien in de aanpak,…)
Wat vaak vergeten wordt, en even belangrijk is als de twee voorafgaande, is te vertellen of schrijven wat de volgende stap moet zijn om te excelleren. Dit is zeker het geval voor sterke leerlingen die hierin een uitdaging zien voor zichzelf, zonder uiteraard een verpletterende druk te zetten om nog meer te presteren en de indruk te geven dat we als leerkracht nooit tevreden zouden zijn.
2. Het 4G-feedbackmodel
4G staat voor gedrag, gevoel, gevolg en gewenst. Het model kende niet haar oorsprong in het onderwijs, maar wordt als coachingsmodel gebruikt voor werkgevers wanneer met werknemers een evaluatiegesprek wordt georganiseerd. Concreet voor ons betekent dit dat we de leerlingen op een heel objectieve manier in de ik-vorm vertellen over het gedrag dat we zien. Dit kan zeker want we hebben het recht om te vertellen hoe we zaken ervaren, zoals: “ik zie dat je in de klas de hele tijd zit te praten met je buur”. In de volgende stap vertellen we hoe we ons daar bij voelen, “ik vind dat heel vervelend”, “ik erger me hier enorm aan”. Daarna wijzen we hem op de gevolgen die dit gedrag hebben op bijvoorbeeld de klas (bijvoorbeeld “ik zag dat de andere leerlingen zich ook ergeren”) om ten slotte te eindigen met een plaatje van het gedrag dat we wensen. Iets positiefs is ook een uitnodiging voor de leerling om hierover een gesprek over aan te gaan, of er gewoon iets aan te doen.
En hoe werkt dat nu digitaal?[1]
Er zijn heel wat tools ontwikkeld om leerkrachten te helpen digitale feedback te geven. We proberen hier niet een bepaalde tool te promoten, maar wel criteria aan te bieden om de meest passende te kiezen, aansluitend bij je persoonlijke voorkeuren. Combinaties tussen de verschillende criteria zijn mogelijk:
- Synchroon of asynchroon
- Mondeling of schriftelijk
- Individueel of in groep
Enkele voorbeelden van mogelijke combinaties
- Asynchroon – schriftelijk – individueel: mail
- Asynchroon – schriftelijk – groep: mail, forum, kanalen
- Asynchroon – mondeling – individueel: film- of audiofragment
- Asynchroon – mondeling – groep: film- of audiofragment
- Synchroon – schriftelijk – individueel: chat
- Synchroon – schriftelijk – groep: groepschat
- Synchroon – mondeling – individueel: videocall
- Synchroon – mondeling – groep: videocall
Mogelijke vragen bij bovenstaande casussen
- Over welke vorm van feedback gaat het?
- Wat doen Lien en Dieter volgens jullie goed?
- Wat kunnen Lien en Dieter volgens jullie nog beter doen?
Bekijk hier nog meer voorbeelden van mogelijke combinaties tussen de verschillende feedbackcriteria.
Wat zijn nu de criteria om te kiezen voor een bepaald digitaal platform?
- We kunnen een correcte en/of gevarieerde manier van vraagstelling toepassen bij een taak of opdracht.
- Leerdoelen kunnen op een duidelijke manier worden gedeeld met de leerling.
- We hebben zicht op de activiteiten van de leerling en kunnen dus feed forward geven.
- Leerlingen kunnen elkaars werk bekijken en feed forward/feedback geven.
- We kunnen feedback geven op het product.
- De feedback zorgt niet voor een toename van taaklast
- De feedback kan plaats- en tijdsonafhankelijk geraadpleegd worden.
- De feedback kan synchroon en asynchroon gegeven worden.
- De feedback kan schriftelijk en mondeling worden gegeven.
- De feedback kan individueel en in groep gegeven worden.
Als proef kunnen we deze criteria aftoetsen op de platformen die al erg courant worden gebruikt: smartschool, Google Classrooms, Google Forms, Kahoot, Educaplay, Learningapps, Bookwidgets, … Om een beslissing te nemen, valt deze lijst van criteria te overwegen wanneer er een prijskaartje vasthangt bij de aankoop van een educatieve feedbacktool.
Tips voor digitale feedback
- De principes van algemene feedback blijft gelden bij digitale feedback.
- We zorgen dat de feedback persoonlijk is. We verwijzen naar iets persoonlijks bij de leerling.
- We hoeven feedback niet meteen te versturen. We kunnen er gerust nog even over nadenken.
- Wanneer een taak schriftelijk – digitaal werd ingediend, houden we er rekening mee dat dit niet altijd volledig is en de leerling meer weet dan hij schrijft.
- Een correcte manier van vragen stellen is minstens even belangrijk dan correcte feedback.
- Wanneer feedback schriftelijk verloopt, verliezen we non-verbale communicatie. Gebruik gerust emoticons.
